Leke nedir, neden oluşur?

Cilde rengini veren melanin maddesi melanositler tarafından üretilmektedir. Bu üretimin sağlıksız olduğu durumlarda ciltte açık ya da koyu renkte lekeler oluşmaktadır.

Çok daha yaygın görülen koyu renkli lekeler genellikle güneş başta olmak üzere solaryum, spot ışıklar gibi yoğun ışık kaynaklarının uyarısına bağlı gelişir. Dış etkenler her durumda her ciltte aynı hasarı yapmaz. Dirençli ve sağlıklı bir deride bu durum daha nadir görülürken, cilt bütünlüğü hasar almış ya da hücrelerde duyarlılığı artıran durumlarda leke daha kolay oluşabilir.

 

Cildin koruyucu tabakasına zarar vererek lekelenmeyi artırabilen işlemler;

• Kese
• Kimyasal peeling (Meyve asitleri, TCA, Salisilik asit)
• Mekanik peeling (dermabrazyon)
• Lazerler ile yapılan peeling işlemleri

 

Deride hassasiyeti ve melanin üretimini artıran durumlar;

• Hormonal değişiklikler (Gebelik, tiroid hastalıkları, ilaç kullanımları)
• Bazı antibiyotik ve ilaçlar,
• Uzun süre güneşe maruz kalma
• Cilt enfeksiyonları
• Yara ve yanıklar
• Bazı kozmetikler

Lekelenmeyi kolaylaştıran nedenlerin bir kısmı kontrolümüzde iken bazıları dışımızdadır. Hatta bazen cilt için faydası olacağı düşünülerek de zarar verici işlemler yapılır. Kozmetik olarak en çok ciltte soyucu etki yapan işlemler (lazer ile, kimyasal asitler ya da mekanik olarak soyma, kese yapma, ağda, iple tüy alma, v.s.) ile direncini azaltacak, hasar oluşturan işlemlerin uygulanmasıdır. Bu işlemlerin pek çoğunda özellikle derin yerleşimli lekeler başlangıçta açılmış olarak görülse de kısa süre sonra geri gelecektir.

Cilt lekelerinin tedavisi nasıl yapılmaktadır?

• Melanosit uyarımını azaltma
• Melanosit aktivitesini azaltma
• Melanin transportunu azaltma
• Melanin molekülünü parçalama
• Kılcal damar sorunlarının tedavisi

Tedavideki ana hedefler olup bir kısmı nedene bir kısmı sonuçlara bir kısmı her iki durumda da etki ederek fayda sağlamaktadır.

Tedavide bazı yöntemler oluşmuş lekenin moleküler olarak parçalanmasını, bazıları üretimini baskılamayı, bazıları da leke olsun ya da olmasın deriyi belli bir derinlikte soyarak tedavi seçeneği sunmaktadır. Leke moleküllerini parçalayarak etki eden tedavi lazerler ile yapılmaktadır. Bu amaç için en etkili yöntemlerden olan IPL (Intense Pulse Light) ile Q switched lazerler en sık kullanılanlardır.

Leke oluşumunu hücre sağlığına katkı sağlayarak üretimi sağlıklı hale getirmeyi hedefleyen mezoterapi gibi yöntemler ise enjeksiyon şeklinde uygulanır. Leke tedavisi amacıyla kullanılan mezoterapi de kendine has olarak hedef hücrelerin ihtiyacı olan maddelerden oluşan karışımları hedef doku derinliğine enjekte etmek gibi özellikler içerir.

• Hem nedenler hem de sonuçlara yönelik etkiler,
• Hem koruyucu hem de tedavi edici etkiler,
• Minimal travma ile tedavi imkanı (Epidermal mikro iğneleme),
• Dokuda travma etkisi yaratan ya da enflamasyon süreçlerini harekete geçiren tüm diğer tedavilerin yan etkilerini azaltarak çok önemli bir rol üstlenmektedir.

Deriyi üstten soyma yöntemleri olarak en eski yöntemlerden olan kimyasal peeling, dermabrazyon ya da kontrollü olarak istenen derinlikte soyabilen lazerler alternatif tedavi seçenekleridir. Ancak deriyi soyma lekenin üretilmesini kontrol altına almayı hedefleyen bir tedavi seçeneği olmayıp oluşmuş leke bulunan tabakanın inceltilmesini hedefler. Bazı durumlarda soyma sırasındaki tahribatın kendisi de leke oluşumunu sağlayabileceğinden bazı özel durumlar hariç bu yöntemler tek başına tercih edilmemektedir.

Leke tedavisi kaç seans sürmektedir?

Leke tedavisinin kaç seasn olacağı baştan kestirilebilir bir durum değildir. Lekenin derinliği, cildin leke oluşturma potansiyeli, genel bağışıklık durumu dışında kullanılan yöntemler de bu süreyi değiştirmektedir. Uzun soluklu ve istikrarlı bir tedavi ile genelde leke sorunları tedavi edilebilir ya da daha artması yavaşlatılabilir. Hatta bazı lekeler 1-2 seansta tümüyle giderilebilmektedir. Cildin leke oluşumuna karşı dirençli hale getirecek mezoterapi gibi bir yöntemle başlayıp sonrasında koyulaşmanın olduğu yerdeki renk maddesini parçalayarak temizleyecek lazer tedavisi ile devam etmek yüksek başarı sağlamaktadır. Burada BBL gibi bir tedavi ortalama 2-4 seansta etkinlik gösterirken Q switched lazer gibi bir seçenekle de yazın bile güvenle yapılabilen bir uygulama ile 6-8 seansta etki sağlanabilmektedir. Genellikle gebelik dönemlerinde görülen melasma gibi sorunlu lekelerde yenilik olarak zeminde leke oluşumuna destek sağladığı düşünülen kılcal damar sorunlarının da tedavisi ile tedaviyi hızlandıran gold peel gibi farklı lazerler kullanılmaktadır.

Leke tedavisi kaç seans sürmektedir?

Leke tedavisinin kaç seans olacağı ve ne tür tedavilere ihtiyaç duyulacağı baştan kestirilebilir bir durum değildir. Lekenin derinliği, cildin leke oluşturma potansiyeli, genel bağışıklık gibi pek çok durum bu süreyi değiştirmektedir. Uzun soluklu ve istikrarlı bir tedavi ile genelde leke sorunları tedavi edilebilir ya da artması yavaşlatılabilir. Bazı lekeler 1-2 seansta tümüyle giderilebilirken bazıları uzun süreler tedavi gerektirebilir. Cildin leke oluşumuna karşı dirençli hale getirecek mezoterapi gibi bir yöntemle başlayıp sonrasında koyulaşmanın olduğu yerdeki renk maddesini parçalayarak temizleyecek lazer tedavisi ile devam etmek yüksek başarı sağlamaktadır. Burada BBL gibi bir tedavi ortalama 2-4 seansta etkinlik gösterirken Q switched lazer gibi bir seçenekle de yazın bile güvenle yapılabilen bir uygulama ile 6-8 seansta etki sağlanabilmektedir. Genellikle gebelik dönemlerinde görülen melasma gibi sorunlu lekelerde yenilik olarak zeminde leke oluşumuna destek sağladığı düşünülen kılcal damar sorunlarının da tedavisi ile tedaviyi hızlandıran gold peel gibi farklı lazerler kullanılmaktadır.

 

Leke tedavisi hangi dönemlerde yapılabilmektedir?

Leke tedavilerinin pek çoğu güneşin yoğun olduğu dönemlerde yapılamamaktadır. Özellikle lazer tedavilerinde kış aylarında uygulama yapılırken, mezoterapi gibi yöntemler her dönem yapılabilir.

 

Leke tedavisi sonrasında dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Uygulanan tekniğe bağlı olarak sonrasında yapılacaklar değişmekle birlikte hepsinde ortak olan nokta güneş koruyucu kullanımının çok düzenli olması gerektiğidir. Mezoterapi ve q Switched lazerlerden sonra hemen geçen, hafif bir kızarıklık dışında negatif bir durum yaşanmaz. BBL sonrasında lekelerde genellikle yaz dönemindeki gibi bir koyulaşma yaşanır ve ortalama bir hafta içinde toz gibi dökülerek yok olur. Burada da tedbir gerektirecek bir durum söz konusu değildir. Deriyi soyan tüm yöntemler için soyulma döneminde güneşten ekstra korunma gerekmektedir.

 

Leke tedavisi sonrası güneş koruyucuyu ne kadar süre kullanmalıyız?

Temel olarak tüm lekelerin zemininde güneş hasarı yer aldığı için leke olmadan önce oluşmaması için koruyucu amaçla, leke tedavi sürecinde de yaz ya da kış düzenli güneş koruyucu kullanımı önemlidir.